Onderweg naar een nieuw normaal
Zwolle – Hardop gelach, het gestamp van voetstappen en discussiërende stemmen. Dit alles en meer is nu te horen bij Academiehuis de Grote Kerk Zwolle. Hier vindt namelijk van 1 t/m 11 juli de ArtEZ Art & Design Zwolle finals expositie plaats. Een indrukwekkende viering van diverse kunstwerken, die de ruim 120 eindexamenstudenten van hogeschool ArtEZ het afgelopen jaar hebben gemaakt.
Door: Stan op de Weegh
Het nieuwe ‘oude’ normaal
Buiten bij de entree word je met een brede glimlach begroet door één van de eindexamenstudenten en krijg je een routekaart met uitleg mee. Je baant jezelf een weg door de hoge deur en je staat vervolgens in een ruime hal tussen een ‘kleine’ groep mensen. Geen mondkapjes, een vrije wandelgang en bezoekers en makers die dicht op elkaar staan. Zo hier en daar is zelfs een snelle knuffel te zien. Zo ziet de realiteit er nu in één keer weer uit, maar kortgeleden was dit nog heel anders.
(Een stroom van mensen bij de opening. Foto: Stan op de Weegh)
Harde cijfers
Uit onderzoek van de gemeente Zwolle naar de effecten van de lockdown op de creatieve en culturele sector blijkt, dat vooral instellingen, zzp’ers en gezelschappen die sterk afhankelijk zijn van publieksinkomsten, losse opdrachten of projectsubsidies, het financieel zwaar hebben. Ruim 82 procent van de zelfstandigen in deze sector ervaart nadelige gevolgen van corona, met een gemiddelde omzetdaling van 57 procent. Voorbeeld: Academiehuis de Grote Kerk verliest gedurende de lockdown bijna € 22.000 per maand, blijkt uit dit onderzoek.
Het water staat bij veel cultuurinstellingen en makers dan ook aan de lippen, maar desondanks zijn er geen culturele instellingen in Zwolle (de Fundatie, Zwolse Theaters et cetera) die de deuren hebben moeten sluiten.
Tot slot zijn er in dit onderzoek 270 cultuuraanbieders in Zwolle ondervraagd. Hieruit blijkt dat 1/3 van de cultuuraanbieders in Zwolle gebruik heeft kunnen maken van de TOZO.
Wat enige zorgen baart is dat desondanks 27 procent van deze groep is overgestapt naar een baan buiten de sector. Zo zijn er toch nog verliezen te zien.
Omtoveren
Nu vinden er ook genoeg positieve ontwikkelingen plaats en is er ruimte voor evenementen. De eindexamenstudenten van ArtEZ hebben de binnenruimte van de Grote Kerk, samen met het bestuur, docenten en eerstejaarsstudenten, omgetoverd tot een levendige expositie waar zelfs de bouwsteigers een rol kregen. Zo ontstond er een broedplaats voor kunst & cultuur, waar publiek en makers sinds maanden weer met elkaar zijn.
(Tussen de kunstwerken op de steiger. Foto: Stan op de Weegh)
Bij elke aanwezige afstudeerder en bezoeker is de vreugde van het gezicht af te lezen. Ze vertellen allemaal hun eigen verhaal en gevoel. Zo kende afstudeerder Noa Veeningen (23) een hectisch en chaotisch jaar, maar met een perfecte afsluiting: “Het is geen verloren jaar, maar juist een jaar waarin ik mezelf heb weten te ontwikkelen. Je gaat anders nadenken en dat zorgt voor nieuwe kennis. Het is fantastisch om mijn verhaal en werk nu te delen.”
(Noa Veeningen voor haar afstudeerproject. Foto: Stan op de Weegh)
Hier sluit eindexamenstudent Niels Nicolai (25) zich bij aan. “Ik zou eigenlijk vorig jaar afstuderen, maar omdat ik moet lassen en slijpen voor mijn project, heb ik dat niet gedaan. Deze handelingen waren door de lockdown niet mogelijk en dus nam ik een tussenjaar. Dat heeft mij veel goeds gebracht. Dit schooljaar mocht er langzamerhand steeds meer. Dat was voor mij heel prettig, omdat ik hierdoor mijn project wel kon maken. Na dat tussenjaar was ik super gemotiveerd en alles ging toen eigenlijk vanzelf.”
(Niels Nicolai voor zijn afstudeerproject. Foto: Stan op de Weegh)
De gemiste beleving
Hoe denkt het publiek over de expositie? “Ik heb dit enorm gemist. Dit soort events zorgen ervoor dat ik buiten de deur kom en weer eens wat anders zie. Het is een gezonde afleiding voor mij. Ik kom met een hele andere mentaliteit thuis, dan hoe ik was vertrokken”, vertelt Sylvania Paredes (60).
Voor sommigen is het nog even wennen, zoals voor Luna van Loon (16): “Niemand draagt een mondkapje, terwijl dat zo standaard was. Dat is even wennen. Wel is het heel fijn om met z’n allen wat te doen.”
Anderen, zoals Zweer Naber (81), hebben hier lang op gewacht. “Ik ben al enkele maanden gevaccineerd, de mensenmassa doet mij dan ook niks. Nu voel ik mij weer vrij. Ik ben vooral blij voor de jeugd, studenten en jongvolwassenen. Zij verdienen een podium voor hun werk en een plek waar ze kunnen leren. Dit is zo’n plek en wij kunnen hier als ouderen mooi van meegenieten.”
(In het midden van de grote hal. Foto: Stan op de Weegh)
Hier sluit Hans Franken zich bij aan: “Het is zo gigantisch groot hier en de prikkels zijn fantastisch. Ik heb eigenlijk enorme kiespijn, maar die ben ik nu al een kwartier lang vergeten. Dat is het grootste compliment dat ik kan geven. Je kan zo naar binnen lopen, dat is fijn. Laten we dit doorzetten, want het kan gewoon.”
Ook alle afstudeerders zijn enorm enthousiast over de fysieke expositie. “Ik voelde mij afgelopen jaar best eenzaam. Ik ben enorm blij dat ik nu de deur uit ben, mijn werk mag tonen en met mensen in gesprek kan gaan. Alles voelt weer een beetje normaal”, vertelt Bregje Hoogenbosch (22).
(Bregje Hoogenbosch voor haar afstudeerproject. Foto: Stan op de Weegh)
Funda Beyribey (25) sluit af: “Door kunst verandert je manier van kijken naar de wereld. Als ik kunst en evenementen als deze een cijfer moet geven, om aan te geven hoe belangrijk deze zijn, dan geef ik deze expositie een 10+. Het is zo fijn om iedereen hier te zien. Het inspireert mij en geeft mij energie.”
(Funda Beyribey voor haar afstudeerproject. Foto: Stan op de Weegh)
Online
De expositie is elke dag tot 11 juli van 11:00 tot 18:30 geopend. Je hoeft geen afspraak te maken, je kan zo naar binnen lopen. Wil je de kunstwerken bewonderen, maar kan of wil je niet fysiek aanwezig zijn? Bekijk deze dan online, waar ze de expositie onder andere via drones in beeld brengen. Zo speelt de groeiende digitalisering van de cultuursector weer een mooie rol binnen de exposities van het nieuwe normaal.